Er zijn ambachtelijke technieken die de eeuwen overstijgen en ons blijven verbazen met hun charme, vergelijkbaar met een kunstvorm. Dit is het geval glas pasta: een eeuwenoude praktijk gebaseerd op de samensmelting van glasachtige materialen om producten van hoge esthetische kwaliteit te creëren.
Laten we eerst proberen te begrijpen wat glaspasta is. Het is in wezen een materiaal met een samenstelling vergelijkbaar met die van glas, waarvan het verschilt vanwege twee bepalende kenmerken:
- het veel hogere silicagehalte (ongeveer 90-95% vergeleken met 65-75% voor glas);
- koken op een lagere temperatuur (ongeveer 800°C), wat slechts een oppervlakkige samensmelting van de ingrediënten bevordert.
De oorsprong van glaspasta
De glaspastatechniek dateert uit het begin van de beschaving. De eerste getuigenissen die ons hebben bereikt dateren uit 3e millennium voor Christus in Mesopotamië, is binnen Egypte tenminste vanuit het Middenrijk (2055-1790 v.Chr.).
De glaspasta's werden gebruikt als decoratie voor het maken van glaskralen, inlegplaten of amuletten.
Vitrum: één woord, meerdere betekenissen
Deze ambachtelijke praktijk verspreidde zich over het hele Middellandse Zeegebied en evolueerde via verschillende stijlen en technieken.
In Romeinse tijdenmaakten de ambachtslieden geen onderscheid tussen het begrip glas en dat van glaspasta, beide materialen werden feitelijk omschreven met de generieke term "vitrum", zij het vergezeld van meer specifieke bijvoeglijke naamwoorden.
Op chronologisch niveau pasta vitrea het ging zeker vooraf aan glas, wat kan worden beschouwd als een zeer belangrijke technische evolutie van het materiaal dat in deze inhoud wordt besproken.
Toepassingen
Glaspasta leent zich voor een breed scala aan toepassingen, van alledaagse voorwerpen tot kunstwerken en design. Lampen, sieraden, sculpturen en vazen ze behoren tot de artefacten die de voorkeur genieten van de ambachtslieden die met dit materiaal werken. Maar aan banen is er geen gebrek industriële en architecturale gebieden. De pasta vitrea het wordt namelijk voor decoratieve doeleinden gebruikt bij het maken van tegels of mozaïektegels voor binnen- en buitenbekleding en vloerbedekking.
De renaissance van de twintigste eeuw
Pas tussen het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw werd glaspasta weer waardig gevaloriseerd, dankzijArt Nouveau, een artistieke beweging die zich tussen de twee eeuwen over Europa en de Verenigde Staten verspreidde en een sterke invloed had op de toegepaste kunst en architectuur.
Het speerpunt van deze stroming in Frankrijk was de Nancy-school, dat tot doel had “een soort unie van kunstindustriëlen en decoratieve kunstenaars” te creëren om de decoratieve kunsten te promoten en toegankelijk te maken voor een breed publiek.
De school van Nancy begon daarom een elegant onderzoek geïnspireerd door de natuur en plantvormen, door het gebruik van verschillende materialen, waaronder ijzer, staal, hout, glas en glaspasta.
Het begin van de twintigste eeuw werd ook gekenmerkt door een reeks autonome experimenten: dit is het geval van Henry Cros, die een gegoten glaspasta creëerde, verglaasd door bakken. Maar ook van de glasmakers en keramisten François Décorchemont en Georges Despret, van Almaric Walter en Gabriel Argy-Rousseau. Deze pogingen werden echter onderbroken door de Eerste Wereldoorlog en de economische crisis van 1929.
Ma Jacques Daum hij slaagde erin om glaspasta, samen met het gelijknamige glaswerk, opnieuw op de markt te brengen door samenwerking met hedendaagse kunstenaars van het kaliber Salvador Dalí en César. Daum analyseerde het eeuwenoude recept en perfectioneerde het door 30% lood aan de silicabasis toe te voegen. Een truc waarmee hij een kristalpasta kon verkrijgen en een proces dat vergelijkbaar was met dat van verloren was.
En zelfs vandaag de dag voedt glaspasta de creativiteit van kunstenaars en ambachtslieden, bedreven in het combineren van traditionele technieken met modernere benaderingen.
Bron: wikipedia.org
Afbeeldingsbron: Louvre Museum, CC BY 3.0 , via Wikimedia Commons
